π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Οι Πανελλαδικές εξετάσεις ανέκαθεν ήταν συνδεδεμένες με την εκπλήρωση των νεανικών ονείρων για μια νέα πορεία. Η επιτυχία σ’ αυτές είναι η πρώτη μεγάλη επιτυχία στην νεανική ζωή, δικαίωση για έναν μεγάλο κόπο, επιβίωση σε ένα παιχνίδι ανταγωνισμού, άνοιγμα ενός παραθύρου με θέα στο μέλλον, αλλά και απογαλακτισμός από το πατρικό σπίτι, χρόνος ενηλικίωσης. Η τελευταία μέρα των εξετάσεων συνοδεύεται από την ανακούφιση, την χαρά, το αίσθημα ότι δεν έχει άλλο. Ακόμη και το λογικό άγχος για τα αποτελέσματα δεν μπορεί να ισοσταθμιστεί με το αίσθημα ότι κάτι μεγάλο τελείωσε και ότι ο νέος αντιμετώπισε την πρώτη μεγάλη πρόκληση της ζωής του.
Δεν ωφελεί ο μεγαλύτερος να θέλει να υπενθυμίσει στον νέο ότι τίποτε δε τελείωσε, αλλά όλα έχουν συνέχεια. Ότι χρειάζεται μέτρο στην χαρά και στην λύπη. Ότι τα όνειρα υπάρχουν για να αλλάζουν. Ότι η νίκη και η ήττα δεν είναι συνολική της προσωπικότητας, αλλά έχει να κάνει με τις περιστάσεις κάτω από τις οποίες συμμετείχε ο νέος στις εξετάσεις, με την ικανότητα να αντιμετωπίσει επαρκώς την στιγμή, με την φώτιση, με την δυνατότητα προσαρμογής στις απαιτήσεις ενός συστήματος που ζητά χωρίς να έχει προσφέρει αντίστοιχα. Ότι αληθινός νικητής είναι αυτός που συνεχίζει, που ξέρει ότι σκαλί-σκαλί έρχεται η πρόοδος, που μπορεί να αδράξει τις ευκαιρίες, που γνωρίζει να φυλά τον εαυτό του από τα μεγάλα λάθη, που έχει λίγο πάθος σε ό,τι κάνει, δηλαδή αγαπά. Αληθινός νικητής είναι αυτός που ταξίδεψε στην γνώση και την έκανε κτήμα ζωής. Που μπόρεσε να δει τον εαυτό του μέσα από την περιπέτεια των εξετάσεων. Που κατάλαβε τον χαρακτήρα του, που έκλαψε ή γέλασε, αδιάφορο, αλλά φάνηκε αληθινός. Που ένιωσε ότι δεν είναι εγωισμός να θέλεις να είσαι πρώτος, αλλά να νομίζεις ότι η ζωή σου χρωστά και δεν πρέπει να αποδεχθείς κανένα άλλο αποτέλεσμα εκτός από το «θέλω» σου.