Survivor: Επιβίωση ή ζωή;

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Παρά τις αρνητικές κριτικές από πολλούς που πιστεύουν ότι ο ρόλος των ΜΜΕ πρέπει να είναι παιδαγωγικός, το τηλεοπτικό show SURVIVOR σημειώνει μεγάλες επιδόσεις στην τηλεθέαση. Μικρότεροι και μεγαλύτεροι παρακολουθούν, συζητούν, ψηφίζουν σε ένα κρεσέντο ενασχόλησης με ένα παιχνίδι περιπέτειας, τελικό κριτήριο του οποίου είναι το ποιος θα επιβιώσει και θα κερδίσει το χρηματικό έπαθλο και την δόξα. 

Πέρα από το αξιακό υπόβαθρο, το οποίο είναι μία ακόμη ένδειξη του ποιες είναι οι προτεραιότητες του πολιτισμού μας, ο ίδιος ο τίτλος του παιχνιδιού και το έρημο νησί όπου  διαγωνίζονται οι ομάδες και οι παίκτες,  δηλώνουν αυτό που η εποχή μας έχει καταστήσει κύριο μέλημά της: την επιβίωση. Ταυτίζοντας την ζωή με την επιβίωση, θεωρεί πως χαρά στην ύπαρξη δίνει ο αγώνας της νίκης εις βάρος των άλλων. Η χρήση των άλλων. Ο άλλος είναι το μέσο για να επικρατήσει το εγώ. Δεν δίνει νόημα στην ζωή μας ο άλλος, αλλά η επικράτηση εις βάρος του. Η εξορία του από την ζωή μας, αφού επιτελέσει το έργο που χρειάζεται ώστε εμείς να είμαστε οι νικητές. Και δεν είναι μόνο  η πραγματικότητα ενός παιχνιδιού που αποσκοπεί στην τέρψη, το θέαμα, το κέρδος. Είναι η καλλιέργεια ενός ήθους το οποίο αποτυπώνει όχι μόνο το ποια κοινωνία έχουμε, αλλά και ποια θα θέλαμε να έχουμε.

Δεν περνά από τον νου των πολλών ότι το νόημα της ύπαρξης βρίσκεται στην όντως ζωή. Ότι καλούμαστε να καλλιεργήσουμε τους εαυτούς μας, τα χαρίσματά μας, να μάθουμε τις δεξιότητες της ζωής όχι για να επιβιώσουμε εξοντώνοντας τους άλλους, αλλά για να συνυπάρξουμε βοηθώντας και αγαπώντας τους. Όντως ζωή είναι η θυσία. Είναι η παραίτηση και από τα δικαιώματά μας αν χρειαστεί, χάριν της αγάπης. Η ήττα του εξουσιαστικού εγώ μέσα από την συγχώρεση.  Δεν είναι βεβαίως η ηττοπάθεια ή η παραίτηση από την πρόοδό μας. Δεν μπορεί όμως αυτή να στηριχτεί σε ένα είδος ανθρωποφαγίας, αλλά στην καλοσύνη και το μοίρασμα. 

Ζωή και όχι επιβίωση βρίσκει κάποιος στην πρόταση και την εμπειρία της Εκκλησίας. Ίσως να φαίνεται ουτοπική αυτή η πορεία. Είναι όμως η μόνη που νικά αυθεντικά τον χρόνο. Διότι συνδέεται με την αγιότητα. Πόσοι επιβιώσαντες, διάσημοι, μαχητές, εξουσιαστές, φαινομενικά νικητές πέρασαν από την ιστορία του κόσμου και ταυτόχρονα πόσοι φαινομενικά ηττημένοι, συντετριμμένοι, μαρτυρήσαντες και όμως αυθεντικά και αιώνια νικητές, κοντά στον Νικητή του Θανάτου. 

Αυτή η πρόταση για ζωή και όχι απλώς επιβίωση μπορεί να μην φαίνεται περιπετειώδης, γοητευτική, κερδοφόρα στους νέους, όπως αυτοί μεγαλώνουν σήμερα. Θριαμβεύει άλλωστε μία αγριάδα στους καιρούς μας. Ξεκινά όμως από ένα αλλιώτικο αξιακό υπόβαθρο, αυτό που πηγάζει από την σχέση με τον Χριστό, τον πρόσκαιρα ηττημένο και ταπεινωμένο από την εξουσία του διαβόλου και του ανθρώπου, αλλά τελικό θριαμβευτή, διότι η αγάπη δεν μπορεί να νικηθεί! Αυτή η πρόταση  μπορεί να καταδειχθεί μέσα από την Μεγάλη Εβδομάδα με έμφαση στους νέους που έρχονται στην εκκλησία πιο συχνά από ό,τι στο υπόλοιπο διάστημα του χρόνου. Αυτή η πρόταση μπορεί να καταδειχθεί σε κάθε στιγμή της προετοιμασίας για το Πάσχα, στην νηστεία, στην εξομολόγηση, στην μετοχή στην Θεία Ευχαριστία. «Δεν επιβιώνουμε απλώς, ζούμε μαζί με τον Χριστό»! 

«Ορθόδοξη Αλήθεια»