Έφηβοι και γονείς: Μεγαλώνοντας μαζί
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Όταν τα παιδιά μπούνε στην εφηβεία οι γονείς συνειδητοποιούν ότι ήρθε ο καιρός για τον πλήρη απογαλακτισμό τους από αυτά! Το να μεγαλώσουν τα παιδιά και να απεξαρτηθούν από τους γονείς είναι το αυτονόητο. Να αναπτύξουν την προσωπικότητά τους, να διαμορφώσουν την δική τους ταυτότητα, να κρίνουν τις αρχές και τις αξίες, με τις οποίες ανατράφηκαν, να αποδεχθούν, να απορρίψουν, να προσθέσουν. Να μπορέσουν να διαχειριστούν τις παρέες τους. Να ζήσουν τα ερωτικά σκιρτήματα και ίσως τις πρώτες εφηβικές σχέσεις, διά των οποίων θα επιβεβαιωθεί η ελευθερία τους από την αποκλειστικότητα της σχέσης με τους γονείς. Να ζήσουν ακόμη και την αμφισβήτηση της πίστης στον Θεό, καθότι το μυαλό διατυπώνει τα δικά του ορθολογιστικά ερωτήματα, επηρεασμένο και από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα.
Όμως το να απογαλακτισθούν οι γονείς από τα παιδιά είναι το σημείο-κλειδί στην εφηβεία. Να μεγαλώσουν μαζί με τους εφήβους και οι γονείς. Να καταλάβουν ότι δεν είναι οι ιδιοκτήτες των παιδιών τους, αλλά εκείνοι οι οποίοι κλήθηκαν από τον Θεό, στα πλαίσια της συζυγικής σχέσης, αφού φέρουν στον κόσμο παιδιά, να τα οδηγήσουν διά της αγάπης στην ελευθερία, στην καλλιέργεια προσωπικότητας, στο να γίνουν άνθρωποι οι οποίοι θα ανταποκριθούν με τον δικό τους τρόπο στην οδό της Βασιλείας, όπου κληθήκαμε από τον Θεό να πορευτούμε!
Είναι δύσκολη αυτή η απόφαση από την πλευρά των γονέων. Δεν μπορούν να αφήσουν εύκολα κατά μέρος τις μνήμες από τον ερχομό του παιδιού στον κόσμο, την τρυφερότητα και την εξάρτηση της βρεφικότητας, τα συναισθήματα οικειότητας καθώς έβλεπαν τα παιδιά να μεγαλώνουν, την ευθύνη της φροντίδας γι’ αυτά, την αγάπη που τους κάνει να δένονται, αλλά και τα όνειρα που διαμόρφωσαν γι’ αυτά. Για τις σπουδές και την εργασία τους, για την οικογένεια που θα ήθελαν κι αυτά να αποκτήσουν, για τις επιτυχίες που θα τα καταξιώσουν. Κάποτε παρεμβαίνουν με επιθετικότητα στις επιλογές τους. Θα ήθελαν τα παιδιά να πετύχουν εκεί όπου οι ίδιοι δεν τα κατάφεραν. Να συνεχίσουν ίσως μία επαγγελματική παράδοση των ιδίων, η οποία είναι καλή. Να αποφύγουν λάθη που θα τα πληγώσουν συναισθηματικά. Κι έτσι τα καθοδηγούν με φορτικότητα, γεννώντας τους άγχη τα οποία δεν θα έπρεπε να έχουν.
Οι γονείς όμως δεν αφήνουν τα παιδιά τους να μεγαλώσουν συχνά και από μία παρανόηση του μέχρι πού πρέπει να φτάσουν τα όρια, τα οποία όντως χρειάζονται. Υπάρχει έλλειμμα εμπιστοσύνης προς τους εφήβους, γιατί αυτοί δεν ξέρουν ή για να μην γίνουν ατίθασοι, να μην κινδυνέψουν εξαιτίας της επιπολαιότητας που ο πολιτισμός μας καλλιεργεί. Δεν καταλαβαίνουν ότι τα όρια πρέπει να μπούνε σε συνεργασία με τους εφήβους, ανάλογα με τον χαρακτήρα τους, με την ικανότητά τους να χειρίζονται με επίγνωση καταστάσεις. Πάντως χωρίς εμπιστοσύνη, έστω και με ερωτηματικά, δεν μπορούν να καλλιεργηθούν γνήσιες σχέσεις με τους εφήβους.
Η Εκκλησία ζητά από τους γονείς να ακούσουν τους εφήβους τους. Να τους αφήσουν να μεγαλώσουν. Να ωριμάσουν. Να μην φοβηθούν ούτε τα λάθη τους, διότι μέσα από τις δοκιμές έρχεται η αυθεντική μάθηση. Να έχουν υπομονή στα ξεσπάσματα και τις υπερβολές τους. Πρωτίστως όμως να προσεύχονται στον Θεό γι’αυτούς. Δικοί Του είμαστε και γονείς και έφηβοι. Ας εμπιστευθούμε την φώτισή Του!
«Ορθόδοξη Αλήθεια»