Ενας αρχιμανδρίτης κάλεσε από άμβωνος κατοίκους και επιχειρηματίες να μην εγκαταλείψουν τα Εξάρχεια, διότι «θα φτιάξει η συνοικία σας». Με αυτή την ελπίδα φαίνεται ότι ζουν οι πολίτες που κατοικούν και επιχειρούν πέριξ του Πολυτεχνείου, όπως συνάγεται από συνομιλίες που είχε μαζί τους η «Κ» (τα στοιχεία όλων βρίσκονται στη διάθεση της εφημερίδας). Κυρίως, όμως, ζουν με τον φόβο και την αγανάκτηση – την απόγνωση.
Ανήμερα τα Φώτα, η «Κ» βρέθηκε στο εσωτερικό του Πολυτεχνείου. Σαν μια υπαίθρια… γκαλερί, το ίδρυμα φιλοξενεί στους τοίχους του δεκάδες κιλά σπρέι, στις διαδρομές του σκουπίδια και βρωμιά (μάκα, επί το λαϊκώτερον) και στα κτίρια σπασμένα παράθυρα και σκισμένες τέντες. Βέβαια, θαυμάσαμε την αρχιτεκτονική, τα υλικά της κατασκευής, τα μοντερνιστικά κτίρια επέκτασης των μεταπολεμικών δεκαετιών, το πράσινο, το φως που αντανακλάται στα μάρμαρα και στα παράθυρα. Λίγοι νέοι με σκύλους έκαναν βόλτα στον χώρο και κάποιοι τάιζαν αδέσποτες γάτες, άλλοι έπιναν καφέ στα σκαλοπάτια του κεντρικού κτιρίου, κάποιοι απλώς στέκονταν σε διάφορα σημεία ακίνητοι επί ώρες και μετά χάνονταν εντός αιθουσών ή εργαστηρίων.
Ωραία εικόνα, ε; Δεν είναι, όμως, έτσι τα πράγματα. Και, ασφαλώς, δεν είναι μόνον τα γκράφιτι και οι βαριοπούλες που έχουν βεβηλώσει τοίχους, αρχιτεκτονικά έργα τέχνης, πόρτες, σκαλοπάτια ή προτομές· δεν είναι μόνον η εικόνα παραίτησης από κάθε προσπάθεια αποκατάστασης· δεν είναι ούτε τα ξέφτια καθημερινών «επαναστάσεων» εντός και πέριξ του Πολυτεχνείου· δεν είναι καν τα αποπνικτικά αμφιθέατρα και τα σκοτεινά εργαστήρια. Είναι η ένταση που αναδίδει ο χώρος, ο σπινθήρας που είναι έτοιμος να βάλει φωτιά σε μία ακόμη νύχτα μαχών, είναι η απόγνωση όσων αναγκάζονται είτε να κλείνονται στα σπίτια τους «μετά την Δύσιν του ηλίου» είτε να βλέπουν τις επιχειρήσεις τους να μαραζώνουν. Κι όλοι μαζί έχουν βάλει… γκαραζόπορτες και σιδεριές στις εισόδους, στις μπαλκονόπορτες, διπλά παράθυρα για τα κατά ριπάς χημικά από δακρυγόνα, μολότοφ και κάδους.
«Εχουμε εγκλωβιστεί στα ίδια μας τα σπίτια», λένε Εξαρχειώτες πέριξ της διακεκαυμένης ζώνης του Πολυτεχνείου. «Στις μεγάλες διαδηλώσεις, χτυπούν κουδούνια για να ανέβουν στις ταράτσες μας, ξηλώνουν θυρωρεία και μάρμαρα για “πολεμοφόδια”», λέει κάτοικος της Στουρνάρη. Αποτέλεσμα; Ληστείες και κλοπές, στον δρόμο και στα σπίτια, λόγω της γενικευμένης ανομίας, κατάρρευση του αισθήματος ασφάλειας και της επιχειρηματικότητας, άνθηση του παρεμπορίου, δημιουργία νεκρής ζώνης μεταξύ Πεδίου Αρεως και πλατείας Κάνιγγος, με μοναδική όαση το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Σε αυτή τη δυναμική του Μουσείου επενδύει ο Σύλλογος Κατοίκων και Επιχειρηματιών Εξαρχείων, ο οποίος ιδρύθηκε αμέσως μετά τη δολοφονία του 15χρονου Μιχάλη Καλτεζά από τις σφαίρες του 27χρονου αστυνομικού Αθανάσιου Μελίστα (ο οποίος εντέλει αθωώθηκε), στις 17 Νοεμβρίου 1985. «Τριάντα χρόνια ζητούμε τη μετατροπή της χρήσης του Πολυτεχνείου», λέει στέλεχος του Συλλόγου στην «Κ». Ακριβώς εδώ εντοπίζεται, όμως, το νομικό κώλυμα, που επικαλείται η Σχολή Αρχιτεκτόνων: το κληροδότημα του ΕΜΠ αποκλείει κάτι τέτοιο. «Για τη χρήση του ως εργαστηρίου παραγωγής μολότοφ τι προβλέπει;», αναρωτιέται ο Σύλλογος. Αξίζει να σημειωθεί ότι αναζητήσαμε επίμονα τη θέση της πρυτανείας του ΕΜΠ, αλλά πέσαμε πάνω σε σιωπή.
Πληθαίνουν, έτσι, οι φωνές που ζητούν την επέκταση του Μουσείου στο Πολυτεχνείο, με ταυτόχρονη ανατροφοδότηση του έξοχου Επιγραφικού Μουσείου, που είναι «καταδικασμένο» στην Τοσίτσα, βασικό πεδίο μάχης των κουκουλοφόρων με τα ΜΑΤ κάθε Παρασκευή και Σάββατο. Αλλοι ζητούν να μετατραπεί σε Μουσείο Τεχνολογίας. Κάποιοι προτείνουν τον ολονύκτιο φωτισμό εισόδων και μπαλκονιών της Στουρνάρη, επί μία εβδομάδα, καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας.
Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΕΔΩ