«Τοπία» από ψυχικές διαδρομές – 43

Της Mindy G. Makant

Κατά παράδοση, ἡ σχέση ἐνήλικα/παιδιοῦ μέσα στήν ἐκκλησία θεωρήθηκε πρωταρχικά σάν κατηχητική, δηλαδή, σάν μιά μονόδρομη μεταβίβαση πληροφοριῶν. Μέ ἄλλα λόγια τά παιδιά θεωροῦνταν σάν παθητικοί δέκτες τῆς προσοχῆς τῶν ἐνηλίκων. Ὅμως τά παιδιά δέν εἶναι ἀντικείμενα γιά νά ἐνεργοῦμε πάνω τους∙ εἶναι περισσότερο ὑποκείμενα μαζί μέ τά ὁποῖα ἀσκοῦμε τήν διαποίμανση. Ὅταν ἡ παιδική ἡλικία ἀνατοποθετηθεῖ ὡς μύηση σέ ἕνα τρόπο ζωῆς, στήν σχέση, ὁ ρόλος τοῦ ἐνήλικα δέν μπορεῖ νά εἶναι ἁπλῶς νά καταστήσει τό παιδί ἕνα Χριστιανό. Οὔτε οἱ ἐνήλικες νά πάρουν τήν θέση τοῦ συνηγόρου τοῦ παιδιοῦ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ἤ ἐνώπιον τῆς κοινότητος (μολονότι βεβαίως ὑπάρχει θέση γιά συνηγορία καί μεσολάβηση). Οἱ ἐνήλικες καλοῦνται νά ταξιδέψουν μέ τά παιδιά, νά εἶναι μαζί τους καί νά ἀνακαλύψουν μαζί τους τί σημαίνει νά ζοῦν τήν ζωή τῶν μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ.

Αὐτό ἐπίσης σημαίνει ὅτι ἡ λατρεία δέν μπορεῖ νά εἶναι μόνο ψυχαγωγία. Μοῦ φαίνεται ὅτι ὁ κύριος λόγος πού οἱ ἐκκλησίες προσφεύγουν στήν ψυχαγωγία τῶν παιδιῶν μᾶλλον παρά στήν δέσμευση μέ τά παιδιά εἶναι ἡ τεμπελιά. Ἁπλῶς εἶναι εὐκολότερο νά δώσεις στό παιδί ἕνα μπαλόνι καί ἕνα γλειφιτζούρι, παρά νά βρεῖς τόν χρόνο νά τό βοηθήσεις νά καταλάβει τί σημαίνει νά συναντήσει τόν Ἰησοῦ στήν λατρεία. Αὐτό μοιάζει μέ τήν εὐκολία μέ τήν ὁποία ἀγοράζουμε ἕτοιμα γεύματα ἀντί νά βροῦμε χρόνο νά μαγειρέψουμε καί νά ἀπολαύσουμε ἕνα γεῦμα μέ τά παιδιά μας. Ἡ κάλυψη τῆς τελεολογικῆς ἀνάγκης τοῦ παιδιοῦ γιά λατρεία εἶναι μιά φύσει σχεσιακή δραστηριότητα καί τέτοιες δραστηριότητες ἀπαιτοῦν χρόνο, ἐνέργεια, καί μιά ἀνοιχτότητα γιά νά βλέπουμε τόν Θεό στόν ἄλλο.

Ἐντέλει, αὐτό πού προτείνω εἶναι ὅτι, ὅταν πρόκειται γιά παιδιά, ὁ ρόλος τῆς ἐκκλησίας δένεἶναι ἐξαναγκασμός ἤ χειραγώγηση ἤ ψυχαγωγία. Δέν βάζουμε μέ τό ζόρι τό παιδί μας στό στασίδι, δέν τό χτυπᾶμε, δέν ἐπιχειροῦμε νά τό ἐκφοβίσουμε μέχρι θανάτου, δέν καταφεύγουμε σάν τελευταία λύση στήν δωροδοκία. Μᾶλλον σάν τόν Ἰησοῦ καλούμαστε νά τά καλωσορίσουμε. Τό νά εἴμαστε ἐνεργά φιλόξενοι γιά τά παιδιά ἔχει παγίδες, ἔτσι ἀπαιτεῖ τίς ἀρετές τῆς σοφίας καί τῆς σύνεσης. Τό νά εἴμαστε ἐνεργά φιλόξενοι γιά τά παιδιά εἶναι ἡ προσπάθεια –κάποτε ἐντελῶς ἐξουθενωτική− πού ἀπαιτεῖ τίς ἀρετές τῆς ὑπομονῆς καί τῆς σταθερότητας. Μέ ἄλλα λόγια, ἡ σωστή ὑποδοχή καί συμπεριφορά πρός τά παιδιά ἀπαιτοῦν καί ἀναπτύσσουν μιά κοινότητα ἀρετῆς, μέσα ἀπό τήν ὁποία μαθαίνουμε τί σημαίνει νά εἴμαστε ἐκκλησία – καί ἴσως καί νά γινόμαστε ἐκκλησία.

(Λαμβάνοντας δῶρα καί ἀναλαμβάνοντας φορτία: μιά θεολογική προσέγγιση στήν διαποίμανση τῶν παιδιῶν, Ψυχής δρόμοι, τ. 12)

Ψυχής δρόμοι: εκεί που οι ψυχολογικές επιστήμες συναντώνται με την πίστη.

Περιοδικό που κυκλοφορεί κάθε Μάϊο και Νοέμβριο από τις εκδόσεις Αρμός.