Του π. Αντωνίου Χρήστου, Εφημερίου Ι. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Δικηγορικών Γλυφάδας.
Από την Εορτή των Χριστουγέννων, στην Εορτή της περιτομής Του Κυρίου μας, του Αγίου Βασιλείου και την είσοδο του νέου χρόνου και στη συνέχεια στην Εορτή των Θεοφανείων (αυτό που ονομάζουμε Άγιο Δωδεκαήμερο, κυριαρχεί παντού ένα στοιχείο. Διαχρονικά και καθολικά, ιδιαιτέρως την περίοδο του Αγίου Δωδεκαημέρου, ακούς ευχές. Ευχές για υγεία, ευτυχία και ειρήνη. Ευχές για επίτευξη μακροχρόνιων προσωπικών στόχων. Συχνά επίσης ακούς για επίτευξη στόχων κοινωνικών, εθνικών, ενίοτε και παγκόσμιων. Ευχές για εξάλειψη των κοινωνικών ανισοτήτων, για επικράτηση της δικαιοσύνης, για οικονομική ευημερία, για πραγματοποίηση ονείρων κ.α.
Ποικιλία εκτός από το περιεχόμενο των ευχών, υπάρχει και στα πρόσωπα που απευθύνουν τις ευχές. Ανταλλαγές ευχών μεταξύ των μελών της οικογένειας. Ευχές μεταξύ των συγγενών, φίλων και γνωστών. Ευχές των πολιτικών προς τους πολίτες, των Δημάρχων προς τους Δημότες, των επαγγελματιών προς τους πελάτες τους, των κληρικών προς τους ενορίτες τους, των Ιεραρχών προς τα μέλη που αποτελούν το ποίμνιο της τοπικής Εκκλησίας. Τέλος, τώρα με τη χρήση των κοινωνικών δικτύων, ευχές ανταλλάσουν ακόμη και άγνωστοι μεταξύ αγνώστων.
Όλοι κάπου ελπίζουν. Όλοι εύχονται κάποια αλλαγή ή έστω διατήρηση των κεκτημένων. Όλοι ακούν τα χείλη του άλλου, πολλές φορές όμως δυστυχώς λείπει η καρδιά, από αυτή την διαδικασία ανταλλαγής ευχών.
Φυσικά για όλα τα παραπάνω, εννοείται ότι δεν είναι κάτι απολύτως λανθασμένα ή απαραιτήτως κακά. Ίσα-ίσα που πολλές φορές είναι θεμιτά και σίγουρα διατηρείται μία παλιά παράδοση που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Αρκεί όμως όλοι, να μη ξεχνάμε ότι πολλές φορές περισσότερη αξία από το να ευχόμαστε απλά με λόγια, έχει η προσωπική προσπάθεια και η καταβολή κόπου και ιδρώτα (σε αυτά που εννοείται εξαρτιόνται από εμάς). Στόχος μας πρέπει να είναι η προσπάθεια προς την κατεύθυνση να βάλουμε έστω και πρακτικά ένα λιθαράκι να υλοποιηθούν όλα αυτά που ευχόμαστε.
Η πράξη όμως, η πραγματικότητα, η ανθρώπινη ιστορία, αλλά και η προσωπική πείρα και η εμπειρία, έρχεται να μας προσγειώσει απότομα. Πως να επικρατήσει παγκόσμια ειρήνη, όταν τα κράτη, τα συμφέροντα και ο νόμος του ισχυρού βασιλεύει, εις βάρος των αδυνάτων; Πως να επικρατήσει υγεία, αφού την ώρα που το ευχόμαστε συνήθως βρισκόμαστε ή γινόμαστε μετά από λίγο, κάτω από την επήρεια αλκοόλ και ένα σωρό γαστρονομικών υπερβολών και παραβάσεων; Πως να επικρατήσει αγάπη, αφού ο εγωισμός δεν αφήνει να δούμε τον άλλον ως ισότιμο, αλλά ως κτήμα για χρήση, να πάρουμε κάτι από αυτόν (και όχι συνήθως να προσφέρουμε σ’ αυτόν); Πως να υπάρχει ευτυχία, αφού ταυτίστηκε με τον καταναλωτισμό, τα χρήματα, τις απολαύσεις και τις ηδονές, που φέρνουν προσωρινή τέρψη στον άνθρωπο, γρήγορα όμως τον αποδομούν και τον καταποντίζουν; Πως να αλλάξει κάτι, όταν στη πράξη εννοούμε να αλλάξουν όλοι άλλοι εκτός από εμάς;
Είπαμε παραπάνω, ότι από το να ευχόμαστε απλά με λόγια, έχει περισσότερη αξία η προσωπική προσπάθεια μας για την υλοποίηση των ευχόμενων. Το τέλειο όμως και το ανώτερο είναι η επι-κοινωνία μας με “τον χορηγό” όλων των αγαθών, πνευματικών και υλικών. Ο τρόπος αυτός είναι ή ένωση μαζί Του μυστηριακώς και δοξολογικώς, δια της μετοχής μας στα μυστήρια. Αυτό που ονομάζουμε “προσευχή”. Η λύση είναι στα χέρια μας, αλλά δυστυχώς ιδιαίτερα ο σύγχρονος άνθρωπος, της επιστήμης και των τεχνολογικών επιτευγμάτων, την έχει υποτιμήσει και παραθεωρήσει. Όμως η προσευχή είναι η λύση για όλα τα προβλήματά μας. Η προσευχή είναι “το τηλέφωνο¨ που διαθέτουμε για να μιλούμε, αλλά και να ακούσουμε τον Θεό. Η προσευχή κάνει κυριολεκτικά θαύματα, κατεβάζει τον Θεό στο κόσμο και υψώνεται ο κόσμος στον Θεό. Η μονολόγιστη ευχή (Κύριε Ιησού Χριστέ Ελέησόν με) πραγματικά μπορεί να μας απογειώσει, από τα γήινα και τα εγκόσμια και πρόσκαιρα στα επουράνια. Από το “Εγώ” στο “Εμείς”. Γι αυτό στο πρώτο άρθρο μας, για το νέο (κοσμικό) έτος, αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με την προσευχή και ιδιαιτέρως της νοεράς προσευχής. Η ευχή της προσευχής έχει να κάνει με τη καρδιά του ανθρώπου, όπου φυλάσσονται όλα τα κρύφια και όλοι οι πόθοι τού. Έχει να κάνει όμως κυρίως με την Χάρη Του Θεού που κυριολεκτικά λούζει τον άνθρωπο, τον πληρώνει, τον γεμίζει και τον καθαρίζει. Η προσευχή καλυτερεύει τα πνευματικά αισθητήρια του ανθρώπου. Με αυτό τον τρόπο γινόμαστε δεκτικοί των δωρεών Του Θεού και ο Θεός συγκαταβαίνει μαζί μας. Πολύ εύστοχα έχει ειπωθεί : «Αντί να μιλάμε στο Θεό για τις μεγάλες δυσκολίες μας, να φροντίζουμε στις δυσκολίες να τους λέμε τι μεγάλο Θεό έχουμε!»
Συνοψίζοντας, πρέπει να καταλάβουμε ότι όταν ο άνθρωπος περιορίσει τις “ευχές” του στόματος και “ευχηθεί” με τη καρδιά του, κάνοντάς τα αίτημα προσευχής, τότε θα είναι γεμάτος και αναπαυμένος. Η προσευχή είναι όπλο κατά του διαβόλου και ευλογημένοι οι άνθρωποι που την καλλιεργούν με πίστη και ικεσία . Μπορούμε να κάνουμε πολλά, αλλά κυρίως να γίνουμε δεκτικοί της παρουσίας του Θεού.
Κλείνοντας επιτρέψτε μου να μη σας ευχηθούμε ξερά για το νέο έτος, τυπικές ευχές που είμαστε σίγουροι ότι ακούσατε, αλλά δια της επικλήσεως του ονόματος Του Κυρίου μας, να σας ευχαριστήσω για τον κόπο να διαβάσετε αυτές τις γραμμές. Κυρίως όμως σας ευχαριστώ δια την “αλυσίδα” προσευχής στο οποίο ξεκινάμε από σήμερα, μνημονεύοντας όλους τους αναγνώστες αυτού του άρθρου, όλους μαζί και ο κάθε ένας προσωπικά, είναι η δική μας πρώτη αλλαγή στο νέο έτος. Αμην! Γένοιτο
“Κιβωτός Ορθοδοξίας”